A topic

топика, теория аргументации, анализ диалогических структур речи. «Топикой» назывались произведения Аристотеля и Цицерона. Анализируя философию Боэция, Петр Абеляр обнаружил, что учение о силлогизме, развитое в Аристотелевых «Аналитиках», Боэций интерпретирует в духе его «Топики» (Боэций. Комментарий к Порфирию // Боэций. Утешение философией. С. 22), чем смешал два вида знания: всеобще-необходимое, имеющее дело с учением о силлогизме, и вероятностное, имеющее дело с ситуацией диспута, диалектики (Петр Абеляр. Логика «для начинающих» // Петр Абеляр. Тео-логические трактаты. С. 60). Такое «смешение» свойственно ранней средневековой философии, когда ставился акцент на обсуждение «топосов» (общих мест), а всеобще-необходимое знание, таким образом, «склеивалось» с диалектическим (силлогистическая диалектика). Целью силлогистической диалектики была выработка средств правильного ведения рассуждений. Такими средствами были надежность, достоверность утверждений, отличение разных смыслов выражений, анализ дифференций, сходств и подобий вещей. См. AEQUIVOCAТIO, ANALOGIA, DIFFERENTIA, SIMILITUDO.

topic - топика; теория аргументации; противопоставленная Боэцием как искусство открытия, нахождения аргументов диалектике, как искусству установления аргументов; использовалась Аристотелем и его средневековыми последователями как синоним диалектики, различие делалось между индукцией и рассуждением, или индуктивной и силлогистической диалектикой. Исследовали одни и те же проблемы, хотя и имели различные направления: обе касались средств правильного ведения рассуждения; таких средств четыре: надежность, достоверность утверждений, разделение различных смыслов выражений, исследование различий вещей, и их сходств и подобий.

    locus ī, m (plur. loci, single places; loca, n, places connected, a region), a place, spot: coacto in unum locum exercitu, Cs.: locorum situm nosse, L.: Romae per omnīs locos, S.: loci communes, public places, parks: de loco superiore dicere, i. e. from the judicial bench: Celsior ipse loco (i. e. celsiore loco), O.: et ex superiore et ex aequo loco sermones habiti, i. e. orations and conversations: ex inferiore loco, i. e. before a judge: primus aedium, a dwelling on the ground-floor, N.—An appointed place, station, post, position: loco movere, drive from a post, T.: loco deicere, H.: loco cedere, give way, S.: legio locum non tenuit, Cs.: loca senatoria secernere a populo, L.: loca iussa tenere, V.—Place, room: ut locus in foro daretur amicis: locum sibi fecit, O.: non erat his locus, right place, H.—A lodging, quarters: locus inde lautiaque legatis praeberi iussa, L.—A place, spot, locality, region, country: non hoc ut oppido praeposui, sed ut loco: est locus, Hesperiam dicunt, V.: locos tenere, L.: occupare, S.: venisse in illa loca: ea loca incolere, that region, Cs.—Fig., place, position, degree, rank, order, office: summo loco natus, Cs.: infimo loco natus: legationis princeps locus, head, Cs.: tua dignitas suum locum obtinebit: voluptatem nullo loco numerat: qui locum tenuit virtute secundum, V.: de locis contendere, i. e. precedence, Cs.: signiferos loco movit, degraded, Cs.: duo consularia loca, L.: omnia loca obtinuere, ne cui plebeio aditus esset, L.—Place, position, situation, condition, relation, state: in eum iam res rediit locum, ut, etc., T.: Peiore res loco non potis est esse, T.: Quo res summa loco? In what state? V.: missis nuntiis, quo loco res essent, L.: primo loco, first in order, Iu.: se (eos) eodem loco quo Helvetios habiturum, would treat as, etc., Cs.: parentis loco esse: reliquos obsidum loco ducere, Cs.: criminis loco esse, quod vivam, serves for: in uxoris loco habere, T.: in liberūm loco esse: se in hostium habiturum loco, qui, etc., Cs.: nescire quo loci esset, in what condition: erat causa in eo iam loci, ut, etc., in such a condition.—A topic, matter, subject, point, head, division: tractat locos ab Aristotele ante tractatos: hic locus, de naturā usuque verborum: ex quattuor locis in quos divisimus, etc.: locos quosdam transferam, shall make some extracts: speciosa locis Fabula, quotable passages, H.: loca iam recitata, H.—In rhet.: loci communes, passages of a general import (see communis).—Of time: interea loci, meanwhile, T.: postea loci, afterwards, S.: ad id locorum, till then, S.—In abl, at the right time, seasonably, appropriately, suitably: posuisti loco versūs: et properare loco et cessare, H.: Dulce est desipere in loco, H.— A fitting place, room, opportunity, cause, occasion, place, time: et cognoscendi et ignoscendi dabitur peccati locus, T.: probandae virtutis, Cs.: aliquid loci rationi dedisses: Interpellandi locus hic erat, H.: nec vero hic locus est, ut, etc., the proper occasion: Est locus in volnus, room for injury, O.: meritis vacat hic tibi locus, opportunity for services, V.: in poëtis non Homero soli locus est aut Archilocho, etc.: vita turpis ne morti quidem honestae locum relinquit, i. e. renders impossible: resecandae libidinis: si est nunc ullus gaudendi locus. I II

I. A. B. II. III. A. B. C. D.

diffūsio, ōnis, f. (diffundo), I) das Auseinanderfließen, Sich-Ausbreiten, maris diff., Mart. Cap. 6. § 661. Heges. 4, 27. – im weitern Sinne = die Ausdehnung, Ausbreitung, tecti, Boëth. ad Cic. topic. § 24. p. 309, 32 B.: terrarum, Oros. 1, 2, 47: meridiana, Oros. 5, 2, 3. – II) übtr., das Aufgeheitertsein, die Aufheiterung, Heiterkeit, animi, Sen. de vit. beat. 4, 5 H.: voluptatum diff., wollüstige Erheiterungen, Arnob. 7, 4.

īrāscibilis, e (irascor), leicht erzürnbar, jähzornig, Firm. math. 5, 9 u. 13. Boëth. Aristot. topic. 4, 5.

topicus, a, um (τοπικός), I) den Ort betreffend, Orts-, historia (τοπικώ ἱστορία), Serv. Verg. Aen. 1, 44. – II) übtr., die Gemeinplätze betreffend, topisch, subst., a) topicē, ēs, f. (τοπική, sc. τέχνη), die Kunst, die Gemeinplätze (τόποι) zu rednerischem Gebrauche zu finden u. anzuwenden, die Topik, Boëth. in Cic. topic. 1. p. 276, 37 B. – b) Topica, ōrum, n. (τοπικά), eine Sammlung von Gemeinplätzen, Titel einer Schrift des Aristoteles u. ihrer Nachbildung durch Cicero, conscribere Topica Aristotelea, Cic. ep. 7, 19 in.

    commūnis (conm-) e, adj. with comp.    [MV-], common, general, universal, public: omnia inter eos: communīs natos habent, offspring in common, V.: unum et commune periclum Ambobus erit, V.: paries domui communis utrique, O.: alterun nobis cum dis, alterum cum beluis, S.: quid est tam commune quam spiritus vivis?: pernicies adulescentium, T: vitium non proprium senectutis, sed commune valetudinis: utriusque populi finis, S.: Graeciae causa, of Greece as a whole, O.: omnium gentium bellum: ius gentium, N.: vita, the customs of society: communi sensu caret, a sense of propriety, H.: fama, rumor: proverbia, familiar: herbae, the common pasture, H.: loca, public places: loci, commonplaces, passages treating a general topic.—Fig., of manners, accessible, familiar, courteous, condescending, affable: Catone communior: communis infimis, par principibus, N. — In rhet.: exordium, equally appropriate to either side.

    illōc adv.    [old for illuc], thither, T.

    ingressus    P. of ingredior.

    ingressus ūs, m    [1 in+GRAD-], an advancing, walking, gait: ingressus, cursus, accubitio: prohiberi ingressu, could not stir, Cs.: instabilis, L.—Fig.: ingressūs capere, begins, V.—A going in, entering: in forum: ingressūs hostiles, inroads, Ta.

    māteria and māteriēs ae, acc. am and em, f    [mater], stuff, matter, material, timber, substance: earum (navium) materiā ad reliquas reficiendas uti, Cs.: rerum, ex quā et in quā sunt omnia: materiam superabat opus, O.: si nihil valet materies: consumpserat omnem Materiam, means of subsistence, O.—Fig., a subject, matter, subject-matter, topic, ground, theme: artis: bella ad iocandum: materies crescit mihi, the subject grows on me: aequa Viribus, suited to your powers, H.— A cause, occasion, source, opportunity: gloriae suae: seditionis: ratio cui et fortuna ipsa prae<*> buit materiam, L.: criminandi, L.: materiam invidiae dare: iocorum, Iu.— A resource, store: consumpserat omnem Materiam ficti, O.— Naturai abilities, capacity, disposition: fac, fuisse in isto Catonis materiem: ingentis publice privatimque decoris, L.: ad cupiditatem, L.: materiā digna perire tuā, unfeeling disposition, O.

    parcō pepercī or (old and late) parsī, parsus, ere    [SPAR-], to act sparingly, be sparing, spare, refrain from, use moderately: paulo longius tolerari posse parcendo, Cs.: non parcam operae: nec labori, nec periculo parsurum, L.: ne cui rei parcat ad ea efficienda, N.: talenta Gnatis parce tuis, reserve for your children, V.—Fig., to spare, preserve by sparing, treat with forbearance, use carefully, not injure: tibi parce, T.: omnibus: non mulieribus, non infantibus pepercerunt, Cs.: Capuae, L.: Parcere subiectis, et debellare superbos, show mercy, V.: eius auribus, i. e. avoid a disagreeable topic: qui mihi non censeret parci oportere. — To abstain, refrain, forbear, leave off, desist, stop, cease, let alone, omit: Parcite iam, V.: auxilio, refuse: lamentis, L.: bello, abstain from, V.: parce metu (dat.), cease from, V.: nec divom parcimus ulli, i. e. shrink from facing, V.: hancine ego vitam parsi perdere, T.: parce fidem ac iura societatis iactare, L.: ne parce dare, H.: Parce temerarius esse, O.: precantes, ut a caedibus parceretur, refrain from, L.—With abl gerund.: ne hic quidem contumeliis in eos dicendis parcitis, L. I II III

    pōmoerium    see pomerium.

    veniō (imperf. venībat, T.; P. praes. gen. plur. venientūm, V.), vēnī, ventus, īre    [BA-], to come: imus, venimus, Videmus, T.: ut veni ad urbem, etc.: cum venerat ad se, home: Delum Athenis venimus: Italiam fato profugus, Laviniaque venit Litora, V.: novus exercitus domo accitus Etruscis venit, for the Etruscans, L.: Non nos Libycos populare penatīs Venimus, V.: in conspe<*>tum, Cs.: dum tibi litterae meae veniant, reaches you: hereditas unicuique nostrum venit, falls: Lilybaeum venitur, i. e. the parties meet at Lilybaeum: ad me ventum est, ut, etc., it has devolved upon me: (Galli) veniri ad se confestim existimantes, that they would be attacked, Cs.: ventum in insulam est: ubi eo ventum est, on arriving there, Cs. —Fig., to come: contra rem suam me nescio quando venisse questus est, appeared: contra amici summam existimationem, i. e. to strike at: si quid in mentem veniet: tempus victoriae, Cs.: non sumus omnino sine curā venientis anni, for the coming year: veniens in aevom, H.: veniens aetas, the future, O.: cum matronarum ac virginum veniebat in mentem, when I thought of.— With in (rarely ad) and acc. of a condition or relation, to come into, fall into, enter: venisse Germanis (Ambiorigem) in amicitiam, to have obtained the alliance of, Cs.: in calamitatem: in proverbi consuetudinem: ut non solum hostibus in contemptionem Sabinus veniret, sed, etc., had fallen into contempt, Cs.: sese in eius fidem ac potestatem venire, i. e. surrender at discretion, Cs.: in sermonem venisse nemini, i. e. has talked with: veni in eum sermonem, ut dicerem, etc., happened to say: summam in spem per Helvetios regni obtinendi venire, to indulge a confident hope, Cs.: prope secessionem res venit, almost reached the point, L.: ad ultimum dimicationis rati rem venturam, L.: Cum speramus eo rem venturam, ut, etc., H.: saepe in eum locum ventum est, ut, etc., to such a point that, Cs.: ad tuam veniam condicionem, will accept: ad summum fortunae, to attain, H.—With ad, of a topic in speaking, to come to, reach, turn to: a fabulis ad facta: ad recentiores litteras.—To come, spring, arise, be produced, grow, descend: Hic segetes, illic veniunt felicius uvae, i. e. grow, V.: arbores sponte suā, V.—To come, result, occur, happen: in ceteris rebus cum venit calamitas: quod (extremum) cum venit (i. e. mors): si quando similis fortuna venisset, L.

    veniō (imperf. venībat, T.; P. praes. gen. plur. venientūm, V.), vēnī, ventus, īre    [BA-], to come: imus, venimus, Videmus, T.: ut veni ad urbem, etc.: cum venerat ad se, home: Delum Athenis venimus: Italiam fato profugus, Laviniaque venit Litora, V.: novus exercitus domo accitus Etruscis venit, for the Etruscans, L.: Non nos Libycos populare penatīs Venimus, V.: in conspe<*>tum, Cs.: dum tibi litterae meae veniant, reaches you: hereditas unicuique nostrum venit, falls: Lilybaeum venitur, i. e. the parties meet at Lilybaeum: ad me ventum est, ut, etc., it has devolved upon me: (Galli) veniri ad se confestim existimantes, that they would be attacked, Cs.: ventum in insulam est: ubi eo ventum est, on arriving there, Cs. —Fig., to come: contra rem suam me nescio quando venisse questus est, appeared: contra amici summam existimationem, i. e. to strike at: si quid in mentem veniet: tempus victoriae, Cs.: non sumus omnino sine curā venientis anni, for the coming year: veniens in aevom, H.: veniens aetas, the future, O.: cum matronarum ac virginum veniebat in mentem, when I thought of.— With in (rarely ad) and acc. of a condition or relation, to come into, fall into, enter: venisse Germanis (Ambiorigem) in amicitiam, to have obtained the alliance of, Cs.: in calamitatem: in proverbi consuetudinem: ut non solum hostibus in contemptionem Sabinus veniret, sed, etc., had fallen into contempt, Cs.: sese in eius fidem ac potestatem venire, i. e. surrender at discretion, Cs.: in sermonem venisse nemini, i. e. has talked with: veni in eum sermonem, ut dicerem, etc., happened to say: summam in spem per Helvetios regni obtinendi venire, to indulge a confident hope, Cs.: prope secessionem res venit, almost reached the point, L.: ad ultimum dimicationis rati rem venturam, L.: Cum speramus eo rem venturam, ut, etc., H.: saepe in eum locum ventum est, ut, etc., to such a point that, Cs.: ad tuam veniam condicionem, will accept: ad summum fortunae, to attain, H.—With ad, of a topic in speaking, to come to, reach, turn to: a fabulis ad facta: ad recentiores litteras.—To come, spring, arise, be produced, grow, descend: Hic segetes, illic veniunt felicius uvae, i. e. grow, V.: arbores sponte suā, V.—To come, result, occur, happen: in ceteris rebus cum venit calamitas: quod (extremum) cum venit (i. e. mors): si quando similis fortuna venisset, L.